Đột quỵ (tai biến mạch máu não) đang trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế tại Việt Nam. Điều đáng lo ngại là bệnh lý này không còn chỉ xảy ra ở người cao tuổi, ngày càng nhiều người trẻ gặp phải tình trạng đột quỵ vì lối sống thiếu lành mạnh. Bạn có thể đang vô tình “nuôi lớn” nguy cơ đột quỵ mỗi ngày chỉ vì những thói quen tưởng như vô hại. Hãy cùng Hoa Korean điểm mặt 9 thói quen xấu tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ, để kịp thời thay đổi trước khi quá muộn.
9 thói quen xấu thường ngày khiến bạn dễ bị đột quỵ hơn
- Lười vận động
Thói quen ngồi nhiều, ít đi lại hoặc không tham gia hoạt động thể chất khiến máu lưu thông kém, làm tăng nguy cơ béo phì, cao huyết áp, tiểu đường, và các bệnh tim mạch, tất cả đều là những yếu tố hàng đầu gây đột quỵ.
- Ăn uống không lành mạnh
Một chế độ ăn nhiều muối, đường, chất béo bão hòa nhưng lại thiếu rau xanh, trái cây sẽ làm rối loạn chuyển hóa, tăng cholesterol xấu, thúc đẩy xơ vữa động mạch và dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu não.
- Thức khuya
Thức khuya khiến đồng hồ sinh học bị đảo lộn, làm giảm khả năng phục hồi của mạch máu, rối loạn huyết áp và tăng nguy cơ tim mạch, đột quỵ theo thời gian.
- Hút thuốc lá
Nicotine và các chất độc trong khói thuốc gây xơ cứng thành mạch, tăng huyết áp và dễ hình thành cục máu đông, nguyên nhân trực tiếp dẫn đến đột quỵ.
- Uống nhiều rượu bia
Dù uống ít hay nhiều, rượu bia đều làm tổn thương hệ tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu và làm bạn dễ đột quỵ hơn, đặc biệt khi kết hợp với stress hoặc nóng bức.
- Căng thẳng quá mức
Căng thẳng kéo dài làm tăng hormone gây co mạch máu, làm tim đập nhanh, huyết áp tăng và đây là yếu tố thúc đẩy nguy cơ đột quỵ âm thầm.
- Thiếu nước
Uống không đủ nước, đặc biệt trong mùa hè, khiến máu đặc hơn, làm tăng khả năng tắc mạch, hình thành cục máu đông, là điều kiện thuận lợi dẫn đến đột quỵ.
- Ngồi quá lâu
Tương tự như lười vận động, ngồi liên tục hàng giờ không thay đổi tư thế sẽ khiến máu kém lưu thông, tăng nguy cơ tạo máu đông, nguyên nhân dẫn đến đột quỵ hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu.
- Không kiểm tra sức khỏe định kỳ
Đột quỵ thường không có dấu hiệu báo trước. Việc không tầm soát định kỳ khiến bạn bỏ lỡ cơ hội phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, những “kẻ thù thầm lặng” của mạch máu não.
>>> Xem thêm: Dùng Đông Trùng Hạ Thảo Ngừa Cúm Hiệu Quả
Dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ bạn không nên bỏ qua
Đột quỵ diễn tiến rất nhanh, vì vậy nhận biết sớm triệu chứng là yếu tố then chốt để cứu sống người bệnh. Hãy nhớ quy tắc BE FAST để nhận diện đột quỵ sớm:
- B (BALANCE): Đây là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đột ngột mất thăng bằng, cảm thấy chóng mặt, đau đầu dữ dội và khó phối hợp các động tác vận động.
- E (EYESIGHT): Bệnh nhân có thể gặp tình trạng mờ mắt, giảm thị lực, hoặc mất thị lực hoàn toàn ở một bên hoặc cả hai mắt.
- F (FACE): Khuôn mặt của bệnh nhân có thể bị biến dạng, điển hình là liệt mặt, méo miệng, hoặc lệch nhân trung (vùng giữa mũi và môi trên). Dấu hiệu rõ rệt nhất là khi bệnh nhân cười lớn hoặc nói chuyện.
- A (ARM): Bệnh nhân có thể bị tê liệt hoặc yếu một bên tay chân, khó cử động. Cách kiểm tra nhanh là yêu cầu người bệnh giơ hai tay lên đồng thời và giữ nguyên – nếu một bên tay bị rơi xuống, đó là dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ.
- S (SPEECH): Bệnh nhân có biểu hiện nói khó, nói ngọng, phát âm không rõ ràng hoặc nói lắp. Bạn có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người bệnh lặp lại một câu đơn giản – nếu không thể nói chính xác, đó là dấu hiệu cảnh báo.
- T (TIME): Khi xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng trên, cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức hoặc nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời, tránh tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong.
Làm sao để phòng ngừa đột quỵ từ những thay đổi nhỏ?
Bạn chỉ cần bắt đầu thay đổi từ chính lối sống hàng ngày để bảo vệ sức khỏe của mình:
- Chế độ ăn uống lành mạnh:
- Tăng cường rau xanh, trái cây, các loại hạt
- Ăn cá béo (như cá hồi) để bổ sung omega-3
- Hạn chế đồ chiên, mỡ động vật, thức ăn nhanh
- Giảm muối – chỉ nên dùng dưới 5g/ngày
- Vận động đều đặn:
- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày
- Dành thời gian đi bộ, leo cầu thang, làm vườn
- Tránh ngồi quá lâu – cứ 1 giờ ngồi nên đứng dậy 5 phút
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ:
- Cân nặng: Duy trì BMI hợp lý
- Huyết áp: Đo thường xuyên, dùng thuốc đúng theo chỉ định nếu cần
- Đường huyết: Đặc biệt quan trọng với người tiền tiểu đường/đái tháo đường
- Lối sống tinh thần:
- Ngủ đủ 7–8 tiếng/đêm
- Quản lý căng thẳng: Thiền, yoga, đọc sách hoặc trò chuyện với người thân
- Tránh thuốc lá, rượu bia – càng sớm càng tốt
- Khám sức khỏe định kỳ:
- Tối thiểu 6 tháng/lần
- Kiểm tra chức năng tim mạch, mỡ máu, đường huyết, các chỉ số liên quan đến nguy cơ đột quỵ
Đột quỵ không chừa một ai và không có phép màu nào giúp bạn tránh khỏi nếu vẫn giữ những thói quen xấu. Tin tốt là bạn có thể phòng ngừa nó hiệu quả từ hôm nay, bằng cách thay đổi nhỏ tác động lớn đến sức khỏe mạch máu và toàn cơ thể. Bạn đã kiểm tra huyết áp hôm nay chưa? Hãy chia sẻ bài viết này để cảnh báo người thân và đừng quên thăm khám định kỳ tại cơ sở y tế uy tín để bảo vệ sức khỏe lâu dài.